Nieuwsflits DierenPerspectief
September 2017
Redactioneel
Hebben dieren rechten?
Op het moment dat dieren betekenisvol en van wezensbelang zijn voor mensen kun je daar zeker van spreken. Maar hoe is het dan mogelijk dat juist in dit land zo massaal dierenrechten geschonden worden? Wat is er met ons aan de hand waardoor we dit toelaten en er geen persoonlijke consequenties aan verbinden? Wat willen we van onszelf niet onder ogen zien waardoor dit kan gebeuren en wat zijn de consequenties ervan voor de toekomst?
Alle karaktereigenschappen van dieren zijn op een onderbewust niveau ook in ons mensen aanwezig en de dieren spiegelen ons dat voortdurend. Dit fundamentele feit wordt categorisch ontkend, waardoor we collectief akkoord gaan met dierenmisbruik en dierenleed waarvan we allemaal op de hoogte zijn.
Als hierin geen veranderingen komen, zullen er steeds ernstiger dierenziektes de kop op steken, die ook steeds dieper zullen ingrijpen op het mensenleven zelf.
Dieren openen onbewuste lagen in ons en onthullen daardoor delen van ons diepere wezen. Door hun woordenloze, vanzelfsprekende zijn wat zij zijn, spiegelen zij dát wat wij in onszelf nauwelijks of niet doorzien, laat staan erkennen. Maar: “Niets des diers is den mens vreemd.” Door wat de dieren ons spiegelen, krijgen we juist de kans een vollediger mens te worden, meer dan wij ons, vanuit onze op onszelf gerichte mensenwereld, kunnen voorstellen. De mens heeft de verbinding met dieren nodig om te komen tot een diepere, substantiële kennis van het eigen zelf.
In deze Nieuwsflits meer informatie over dierenrechten en een themabijeenkomst op 30 september a.s. in Maarn. We hopen je daar te ontmoeten voor een verdere verdieping. Deze bijeenkomst maakt ook deel uit van de Week van de Biologie die van 25 september tot en met 1 oktober wordt gehouden (www.weekvandebiologie.nl).
Themaochtend zaterdag 30 september 2017
Grond-rechten van gedomesticeerde dieren
Veel mensen zijn zich nog te weinig bewust van de wederzijdse afhankelijkheid van het dier ten opzichte van de mens. Dieren zijn van grote betekenis voor de mens als ‘producent’ van hoogwaardig voedsel, maar vooral ook van essentieel belang voor de geestelijke ontwikkeling van kinderen en volwassenen. Binnen de collectieve velden van dieren is het dierenleed sterk toegenomen, met als gevolg de degeneratie van diersoorten en ontzield leefgedrag. Het is daarom niet alleen voor het dier, maar ook voor de mens van groot belang dat de wezenskenmerken van het dier tot zijn recht komen en gediend worden.
Marieke de Vrij heeft 22 grond-rechten van gedomesticeerde dieren vrijgegeven die behulpzaam zijn bij het beter begrijpen én herstellen van de intrinsieke waarde van het dier.
We bieden een verdieping aan in de wederzijdse afhankelijk van dier en mens en de dierenrechten die om respect vragen.
Stichting Dier & Recht
Dier & Recht bestaat uit een klein team van juristen, onderzoekers en beleidsmedewerkers die zich inzetten voor dierenwelzijn.
Dier & Recht baseert haar campagnes op wetenschappelijke rapporten en laat zich regelmatig informeren door wetenschappers, dierenartsen, juristen en politici.
Voor meer informatie:
Dieren rechten geven naar hun eigen aard en wezen
Inleiding
Dierenwelzijn gaat over de kwaliteit van het leven van een dier. Wie dieren houdt moet zich houden aan bepaalde regels in de omgang met deze dieren. Zo zijn er binnen de EU en Rijksoverheid regels voor verzorging, huisvesting en het vervoer van dieren vastgesteld ter bescherming van het welzijn en de gezondheid van dieren. Zij hebben daarmee echter nog geen morele en juridische rechten.
De Wet Dieren (2011) erkent dat dieren een intrinsieke waarde hebben en dat zij voor zover zulks redelijkerwijs kan worden verlangd gevrijwaard blijven van dorst, honger, onjuiste voeding, fysiek en fysiologisch ongerief, pijn, verwonding en ziektes, angst, chronische stress en beperking van hun natuurlijk gedrag. Hoe anders is de dagelijkse praktijk. Daar verworden landbouwhuisdieren steeds meer tot productieapparaten en machines (‘verdingelijking’) en huisdieren tot knuffelpoppen (‘vermenselijking’). De wezenskenmerken van deze dieren zijn daarbij van ondergeschikt belang geworden.
Een consequentie van dieren rechten geven is dat er bindende plichten tegenover staan, met gevolgen voor veehouderijsystemen en de economie. Als verweer tegen het erkennen van dierenrechten wordt als argument aangehaald dat dieren wezenlijk verschillen van mensen. Natuurlijk zijn er verschillen, maar onderzoek toont aan dat die verschillen veel minder groot zijn dan we lange tijd dachten. Overigens gaat het niet om de erkenning van dezelfde rechten als mensenrechten.
In een opinieartikel in Trouw van 18 december 2013 pleiten Hans Baaij (Stichting Dier & Recht) en Paul Cliteur (Hoogleraar Universiteit Leiden) voor een versterking van de rechtspositie van dieren:
“Natuurlijk hoeven dieren niet dezelfde rechten te krijgen als mensen: ze zitten niet te wachten op het recht op vrijheid van meningsuiting, maar veel honden willen graag minstens vier uur per dag uitgelaten worden. Varkens hebben geen behoefte aan bescherming van eigendom, maar wel aan een modderbad of stro in de stal. Sommige rechten vallen samen: zowel mensen als dieren vinden het vervelend als ze (onverdoofd) pijnlijke ingrepen moeten ondergaan. De rechten van dieren moeten daarom samenvallen met de aard van het dier.”
De onmogelijkheid tot het leggen van verbaal contact met dieren hindert een directe communicatie en interpretatie van hun gedrag. Het gevaar is bovendien dat eigen menselijke emoties geprojecteerd worden op dieren en dat fysiologische verschijnselen ten onrechte psychologisch geduid worden (bijvoorbeeld “onze kat is verliefd” of “onze hond denkt daar anders over”).
Marieke de Vrij heeft wel het vermogen om zich in te leven in dieren en hoe zij zich voelen. Ze heeft in 2001 middels inspiraties een 22-tal Grond-Rechten voor gedomesticeerde dieren vrijgegeven. Deze zijn meer dan ooit actueel.
Wederzijdse afhankelijkheid mens en dier
Marieke de Vrij: “De mens is zich onvoldoende bewust van de wederzijdse afhankelijkheid van het dier ten opzichte van de mens. Hij heeft nauwelijks contact meer met de werkelijke betekenis die het dier heeft voor de mens en op bewust niveau is te vaak de band met het dier verbroken. De doorgegeven Grond-Rechten van het gedomesticeerde dier zijn essentieel voor het herstellen van de intrinsieke waarde van het dier en zijn positie en taak hier op aarde. Daarnaast is het noodzakelijk dat de mens het wezenlijke contact en de werkelijke taak van de mens als ‘Beheerder van het dier’ weer op zich neemt.
Indien dit niet gebeurt zal de natuur zelf ingrijpen om de mens tot herstel te dwingen. Ziektes en catastrofes zullen het gevolg zijn. Het is van belang om de wezenskenmerken van het dier weer tot zijn recht te laten komen, en uiteindelijk daarmee ook de verbinding met de mens. De Grond-Rechten van gedomesticeerde dieren vervullen hierbij een ijkfunctie.
Het formuleren van deze rechten van het dier is noodzakelijk om het dier tot uitkristallisatie te laten komen van zijn eigen bewustzijn. Concreet betekent dit dat aan een aantal fundamentele grondrechten en behoeftes voldaan moet worden, afgestemd op zijn eigen aard en wezen én in samenhang met zijn taak en positie ten opzichte van de mens en omgekeerd. De mens is behoeder van de schepping en daarmee van de dieren, maar wel met als uitgangspunt dat mens en dier in een grote onderlinge en van elkaar afhankelijke samenhang in het collectief veld verbonden zijn. Momenteel is die samenhang en verbondenheid in het collectief veld op grote schaal verbroken.
Grond-Rechten
De 22 doorgegeven Grond-Rechten van gedomesticeerde dieren worden hier in het kort benoemd. Een nadere toelichting per Grond-Recht is te vinden op de website