Nieuwsflits DierenPerspectief Februari 2019
Redactioneel
De dieren in de Oostvaardersplassen staan al weer maanden in de belangstelling. Maakte de beslissing van de rechter om edelherten te gaan afschieten het dierenleed groter of juist kleiner? Marieke de Vrij heeft recent aanvullende informatie vrijgegeven over de verschillende belevingen van de edelherten bij natuurlijk versterven en afschieten. Daarmee geeft ze de edelherten een eigen stem. We willen deze inzichten graag delen.Tevens verwijzen we door naar een eerder artikel over ‘Het wezen en behoeften van edelherten’ en een artikel over ‘Het stervensproces en levenseinde van een dier’.
De herten in de Oostvaardersplassen zelf een stem geven
In november 2018 heeft de rechter besloten dat het afschieten van ruim 1800 edelherten in de Oostvaardersplassen gerechtvaardigd is. De discussie die daar aan vooraf ging heeft sterke reacties opgeroepen. Waarom maken veel mensen zich zo druk om wat speelt?
De maatschappelijke reacties zijn sterk gebaseerd op vermenselijking van dierlijk gedrag, waarbij het natuurgebied de Oostvaardersplassen is verworden tot een symbolische huiskamer. De argumenten van voor en tegenstanders lijken eerder gebaseerd te zijn op onvermogen om met eigen onbewuste schuldgevoelens om te gaan. Daarbij gaat het niet meer over wat de dieren zelf wenselijk achten, maar over het omgaan met onze eigen menselijke gevoelens.
Het is voor dieren lastig om zelf hun stem te laten horen in een voor mensen begrijpelijke taal. Een verdieping in wezenskenmerken en natuurlijk gedrag van de betreffende dieren kan ons veel zeggen.
Wat is er aan de hand in de Oostvaardersplassen?
Het natuurbeheer in de Oostvaardersplassen is omstreden. Elk jaar sterven een groot aantal heckrunderen, edelherten en konikpaarden aan voedselgebrek door overbegrazing. Een commissie onder leiding van oud-staatssecretaris Pieter van Geel heeft in april 2018 geadviseerd het aantal grote grazers voor het begin van de winter van 2019 met ongeveer de helft terug te brengen tot 1100. Een groot deel van de edelherten moet volgens de commissie worden afgeschoten, omdat ze niet kunnen worden gevangen en elders ondergebracht.
Wezenskenmerken en behoeften van edelherten
Herten zijn zorgzame ouders en dragen langdurig verantwoordelijkheid voor hun jongen. Een hert raakt vertwijfeld als de jonge dieren onvoldoende verzorgd kunnen worden. Dat raakt de moederherten nog meer dan zelf tekort komen. Herten zijn veel minder eigengereid dan andere diersoorten die zelfstandiger in het leven staan.
Marieke de Vrij: Jonge dieren en dieren die kerngezond zijn, mogen bevoorrecht worden in overleving van de soort. Dit is een vorm van natuurlijke selectie. Jonge dieren hebben de toekomst en om die reden dien je hun overlevingskansen te bieden.
Het stervensproces en levenseinde van een dier
Marieke de Vrij heeft een aantal lezingen gegeven waarin diverse aspecten van het sterven van dieren aan bod kwamen. De belangrijkste fragmenten van het stervensproces bij natuurlijk versterven, jacht en slachting zijn gebundeld in dit artikel.